ماهیت سامانه بارشی پیش‌رو کاملاً طبیعی است | ذخیره‌سازی آب در دستور کار باشد

به گزارش جام جم آنلاین، احد وظیفه روز چهارشنبه در گفت‌وگو با ایرنا اظهار داشت: با توجه به پیش‌بینی عبور یک سامانه بارشی قدرتمند با مقیاس سینوپتیکی (مقیاس بزرگ) از نیمه غربی کشور در روز‌های آینده، اما مشاهده می‌شود برخی به اظهارنظر‌های غیرعلمی که منشأ این بارش‌های قابل توجه را به عملیات بارورسازی ابر‌ها نسبت می‌دهند، پرداخته‌اند.

وی با بیان اینکه منشأ و ماهیت سامانه پیش‌رو کاملاً سینوپتیکی و طبیعی است، گفت: سامانه مورد اشاره که طی یکی دو روز گذشته از غرب کشور وارد شده است، حاصل برهم‌کنش دینامیکی و فیزیکی عوامل جوی در مقیاس کلان است. ترکیب چرخند (سیستم کم فشار) مدیترانه‌ای، رطوبت فراوان از منابع اقیانوسی و دریایی، رودخانه‌های جوی، تقابل توده‌هوای سرد و گرم و عملکرد اوروگرافیک یا کوهساری (صعود هوا بر اثر موانع کوهستانی) رشته‌کوه‌های زاگرس و البرز، همگی عوامل شناخته‌شده و طبیعی برای ایجاد بارش‌های سنگین و گسترده هستند.

وظیفه تاکید کرد: مدل‌های پیش‌بینی معتبر جهانی (از جمله مرکز اروپایی و آمریکایی) بارش تجمعی ۱۰۰ تا بیش از ۲۰۰ میلی‌متر را در ارتفاعات، پیش از هرگونه بحث در باره بارورسازی، پیش‌بینی کرده‌اند. این پیش‌بینی‌ها مبتنی بر فیزیک و دینامیک جو و بدون در نظر گرفتن تأثیرات فرضی بارورسازی است.

وی تصریح کرد: ادعای تأثیرگذاری عملیات بارورسازی بر چنین سامانه‌های قدرتمندی، فاقد پشتوانه علمی است.

رئیس انجمن هواشناسی ایران توضیح‌داد: عملیات بارورسازی ابر‌ها یک فناوری در مقیاس خردفیزیک ابر است و به عنوان یک روش مکمل احتمالی (با تاکید بر احتمالی بودن تاثیر) در شرایط ابری مناسب با رطوبت و دمای مشخص تعریف می‌شود. این عملیات هرگز قادر به ایجاد، هدایت یا تشدید چشمگیر سامانه‌های عظیم جوی (سیکلون‌ها) و رودخانه‌های جوی نیست.

وظیفه ادامه داد: مقیاس انرژی و رطوبت در یک سامانه سینوپتیکی مانند مورد فعلی، هزاران برابر بزرگتر از مقیاس تأثیر احتمالی بارورسازی است. مقایسه این دو، مانند مقایسه تأثیر موج حاصل از یک قایق پارویی با جزر و مد توفان‌های سهمگین در ساحل اقیانوس است.

ارزیابی علمی تأثیر بارورسازی نیازمند شرایط بسیار سختگیرانه و مطالعات بلندمدت است

وی با تاکید بر اینکه ارزیابی علمی تأثیر بارورسازی نیازمند شرایط بسیار سختگیرانه و مطالعات بلندمدت است، خاطرنشان‌کرد: اثبات اثربخشی این روش، نیازمند طرح‌های آماری دقیق با دوره‌های مطالعاتی چندساله، داشتن منطقه هدف و شاهد (کنترل) کاملا همگن، پایش فیزیکی دقیق درون ابر و حذف تمامی عوامل طبیعی متغیر است.

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور اظهار داشت: یک یا چند مورد مشاهده بارش پس از عملیات، به هیچ وجه دلیل علمی بر اثربخشی بارورسازی نیست، زیرا بارش می‌تواند کاملاً طبیعی و مستقل از عملیات با تغییرات زیاد رخ داده باشد.

وی با بیان اینکه نمونه‌های تاریخی شکست یا تأثیر ناچیز بارورسازی در دنیا گویای این وضعیت است، گفت: پروژه‌های بلندمدت در جنوب غرب آمریکا (مانند برخی پروژه‌ها در کلرادو و ایالت وایومینگ) در ارزیابی‌های نهایی نتوانسته‌اند افزایش بارش آماری معناداری (معمولاً کمتر از پنج درصد و در حد خطای اندازه‌گیری) را به صورت قطعی اثبات کنند.

وظیفه افزود: همچنین پروژه‌های مشابه اجرا شده در برخی کشور‌های حوزه خاورمیانه، در ابتدا نتایج مثبتی نشان داد، اما با ادامه مطالعات و بهبود روش‌های ارزیابی، نتایج اولیه تضعیف شده و افزایش بارش به سطوح غیرقطعی یا ناچیز تقلیل یافت.

وی تصریح‌کرد: این نمونه‌ها نشان می‌دهد که حتی تحت بهترین شرایط فنی و مطالعاتی، نتیجه‌گیری قطعی دشوار است و ادعا‌های بزرگ در شرایطی مانند ایران با فقدان مطالعات جامع بلندمدت، فاقد اعتبار علمی است.

هشدار نسبت به سوءاستفاده از پدیده خشکسالی و ترویج شبه‌علم

رئیس انجمن هواشناسی کشور با هشدار نسبت به سوءاستفاده از پدیده خشکسالی و ترویج شبه‌علم، گفت: متأسفانه در شرایط بحرانی خشکسالی، برخی افراد یا جریان‌ها با نسبت دادن پدیده‌های طبیعی چشمگیر به اقدامات انسانی محدود، سعی در ایجاد انتظارات غیرواقعی، توجیه هزینه‌ها یا کسب اعتبار نادرست دارند.

وی تصریح‌کرد: اینگونه ادعا‌های بدون پایه علمی، نوعی کلاهبرداری از اعتماد عمومی و سوءاستفاده از بحران خشکسالی محسوب می‌شوند و می‌توانند مسئولان را در اتخاذ تصمیمات نادرست برای مقابله با خشکسالی (به جای تمرکز بر مدیریت صحیح آب، سازگاری با کم‌آبی و حفاظت از منابع) گمراه کنند.

وظیفه بیان‌داشت: انجمن هواشناسی ایران، بارش‌های پیش‌رو را موهبتی طبیعی و ارزشمند می‌داند که باید با برنامه‌ریزی صحیح از آن بهره‌برداری و صیانت شود.

وی در همین راستا به عموم مردم و به ویژه مسئولان توصیه کرد: تمرکز اصلی باید بر هشدار به موقع، مدیریت سیلاب، ذخیره‌سازی آب و پرهیز از هرگونه ادعای غیرمسئولانه باشد.

رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی با تاکید بر اینکه باید از توجه به ادعا‌های غیرعلمی در مورد ایجاد یا تشدید این بارش‌ها به شدت پرهیز شود، گفت: هرگونه سرمایه‌گذاری یا تصمیم‌گیری در حوزه تعدیل وضعیت جوی یا بارورسازی، میان‌بُر علمی ندارد و باید صرفاً مبتنی بر پژوهش‌های شفاف، بلندمدت و مورد تأیید جامعه علمی بین‌المللی باشد.

وی خاطرنشان کرد: انجمن هواشناسی ایران آماده است تا با ارائه تحلیل‌های علمی دقیق، هرگونه ادعا در این حوزه را در چارچوب اصول پذیرفته شده هواشناسی و فیزیک ابر‌ها مورد نقد و بررسی قرار دهد.